Getty Imagesİzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Covid kısmıTürkiye’de Nisan ayının birinci haftasında Covid-19 hadise ve vefat bilgileri en üst düzeyine çıktı. BBC Türkçe’ye konuşan farklı sıhhat kurumlarının yetkilileri, “üçüncü atak” olarak isimlendirilen bu devrin, başkalarından çok daha kuvvetli geçeceğini öngörüyor. Covid 19 hastalığı ile çabadaki en değerli göstergelerden biri olan ağır bakım doluluk oranlarının da alarm verici düzeye ilerlediği söz ediliyor.
Bu haber için konuştuğumuz iki hasta yakını, anneleri için ağır bakım yatağı arayışı içine girmek zorunda kaldıklarını anlattı. Bu bireylerden biri, annesini bu süreçte kaybettiğini söyledi.
7 Nisan’da Türkiye’de yapılan testlerde, 54 bin 740 ile en yüksek olay, 276 kişi ile de en fazla vefat sayısı kaydedildi. Ağır hasta sayısı 2 bin 604’e ulaştı.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), rekor olay ve mevt sayılarıyla ilgili, “Yanlış sıhhat siyasetlerinde ısrar, toplumsal cinayettir” diyerek hükümeti uyarıyor.
Sıhhat uzmanları, koronavirüsle uğraşta yeni ve daha güç bir gayret sürecine girildiğini pahalandırıyor.
Sağlıkçılara nazaran mutant virüsün tesiriyle her gün bir evvelkine nazaran “oldukça ciddi” oranda artış gösteren yeni hadise sayıları, hali hazırda yüzde 66,5 düzeyinde olan ağır bakım doluluk oranının kritik düzeyde artmasına neden olacak.
Türk Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Cinel, en yüksek sayıların sırasıyla Samsun, İstanbul, Yalova ve Çanakkale’de görüldüğünü söylüyor.
BBC Türkçe’ye konuşan bir Sıhhat Bakanlığı kaynağı, son günlerde artan hadise sayılarının ağır bakım doluluk düzeylerindeki tesirinin önümüzdeki günlerde tabloya yansıyacağını belirtiyor.
Prof. Cinel de benzeri bir halde, olay sayısı ve ağır hasta sayısındaki “ürkütücü” artış eğiliminin, ağır bakım doluluk oranına 10 gün sonra yansıyacağını söz ediyor.
‘Üçüncü atak devri evvelkilerden sıkıntı geçecek‘
10 gün içerisinde Türkiye’deki ağır bakım kapasitesinin büsbütün dolabileceğini söyleyen Prof. Cinel, son günlerde yaşanan “üçüncü atak” devrinin başkalarından farklı olduğunu anlatıyor:
“Bu üçüncü atak, evvelkilerden çok daha sıkıntı geçecek. Birinci ve ikinci dalgaya nazaran daha az ağır hasta sayımız olmasına karşın, daha yüksek mevt sayısı görülüyor. Zira mutant virüs çok daha süratli bulaşıyor ve organları daha çok tahrip ediyor. Ağır bakıma alınan hastalarda daha çok organ tahribatı görülüyor.”
“Hastaneler şu an büsbütün alarm halinde. Kaotik bir süreç bizi bekliyor. Hastanelerdeki servisleri mecburen boşalttık, süratlice Covid-19 servislerine çeviriyoruz. Covid-19 dışı hastalara da mecbur kalmadıkça hastanelere gitmemeleri gerektiğini söylüyoruz.”
6-7 Nisan ortasında Covid-19 kaynaklı ölümlerin bir günde yüzde 25 arttığını belirten Cinel, “10 gün sonraki vefat sayılarından korkuyorum” diyor.
Bu sayılar karşısında Sıhhat Bakanlığı’nın “alarm halinde” olup olmadığını sorduğumuz Bakanlık kaynağı, “bakanlığın salgına dair rutin işlerini yapmaya devam ettiğini, fakat idari tüm kararların Cumhurbaşkanlığı ve kabine tarafından belirlendiğini” söylüyor.
Getty Imagesİzmir’de bir ağır bakım‘Kanser hastası ve Covid-19 anneme ağır bakım yatağı aradık‘
Son günlerde Türkiye’nin çeşitli kentlerinden, hasta yakınına ağır bakım yatağı bulunamadığını söyleyen şahısların sayısı giderek artıyor.
İstanbul’daki Türkiye Hastanesi’nde iç hastalıkları uzmanı olarak çalışan Ahmet Faruk Yağcı da Twitter hesabından akciğer tutulumu olan hastaların dahi konutta tedavi gördüklerini belirtiyor.
https://twitter.com/dryagci/status/1379495177744748545
BBC Türkçe’ye konuşan bir hasta yakını, Covid-19 tanısı konulan 77 yaşındaki annesine, İstanbul’da tedavi gördüğü Acıbadem Hastanesi’nde ağır bakım yatağı bulunamadığını anlatıyor.
Haberde isminin saklı kalmasını isteyen hasta yakını, kanser hastası olan ve yaklaşık 10 gün evvel Covid-19 tanısı konan annesinin, yatak bulunamadığı için bir öbür özel hastanenin ağır bakım servisine kaldırılmak zorunda kaldığını anlattı:
“Odada oksijen dayanağı ile tedavi altındaydı. Bana ağır bakımda daha önlemli olacağını söylediler. Lakin Acıbadem şubelerinin hiçbirinde ağır bakımda yer bulunamadığı söylendi. 112’yi arayarak boş yatak olan bir diğer özel hastanede yer bulduk.”
Oğlu, Pendik’teki hastanede tedavi altına alınan annesinin İngiliz varyantı taşıdığının belirlendiğini söylüyor.
Mart ayı sonundan itibaren yapılan değerlendirmeler, çok daha süratli yayılma kapasitesi olan İngiliz varyantının Türkiye’de çok büyük oranda sirkülasyondaki virüs olduğu tabir ediliyor.
Ağır bakım ünitelerindeki son durumla ilgili temasa geçtiğimiz Acıbadem Hastanesi yetkilileri şu açıklamayı yaptı:
“Bilindiği üzere, ülkemizde hasta sayısında bir artış bulunmaktadır. Buna bağlı olarak hem ağır bakım servislerinde hem de kat yataklarında Covid’li hasta sayısı artmaktadır. Acıbadem Sıhhat Kümesi’nin da ağır bakım ve kat yataklarındaki Covid’li hasta sayısı, Türkiye geneli ve İstanbul’a paralel bir halde artmaktadır. Münasebetiyle kimi hastanelerimizde vakit zaman, yatak bulma konusunda günlük olarak birtakım badireler da yaşanmaktadır.”
Getty ImagesTrabzon’da bir hastanenin ağır bakım servisi‘Annem ağır bakımda yer bulamadığı için öldü‘
Türk Ağır Bakım Derneği, yatak yoğunluk tehlikesinin en çok hissedildiği kentin Samsun olduğunu söylüyor.
Konuştuğumuz Samsun’da bir hasta yakını, annesini ağır bakım yatağı bulunamadığı için kaybettiklerini söylüyor.
İsminin açıklanmamasını isteyen bu kişi, Sıhhat Bakanlığı tahlil sınırına da başvurdukları bu süreçte yaşadıklarını anlattı.
Annesinin, hastanede tedavi altında olduğu son iki haftada ciğerlerinin kötüleştiğini söyleyen kişi, “Yoğun bakımda tedavi görmesi gerekirken yer olmadığı için ağır bakıma alınamadı, teneffüs aygıtı bağlanamadı” diyerek devam ediyor:
“Başka hastanelerin Covid ağır bakımlarında yer bulamadık. 14 gün geçtiği için diğer hastaneye götürdük. Olağan ağır bakımda bir gün kaldı ve teneffüs yetmezliğinden vefat etti. Kayıtlara olağan mevt olarak geçti.”
Samsun ili, her 100 bin şahısta 678,72 hadise ile nüfusuna oranla en çok olumlu bulunan kent pozisyonunda.
Hastanelerin acil servislerinde yatış için bekleyen sedyelerden, ağır bakıma yatış sırasına kadar her etapta yoğunluk gözlendiğini belirten Turtun, artışın devamı halinde sıhhat sisteminin krize girebileceği uyarısı yapıyor.
Açılan yeni servislerin anında dolmasına rağmen mevcut durumda hala hastalara yatak bulunabildiğini söyleyen Turtun, şimdi Samsun’dan komşu vilayetlere ağır bakım hastası sevki yapılmadığını belirtiyor.
Yüzde 66,5 ağır bakım doluluğu ne söz ediyor?
İstanbul Tabip Odası’ndan aile doktoru Recep Koç, bakanlığın verdiği ağır bakım doluluk sayılarının “göz aldatmacası” yarattığını savunuyor.
Koç, çok sayıda ateşli hastanın meskende tedavi altında olduğunu, hastanelere gitseler dahi bunların birçoklarının geri dönmek zorunda kaldıklarını anlatıyor.
Pekala, turkuaz tabloda görülen yüzde 66,5 ağır bakım doluluğu ne söz ediyor?
Türkiye’nin Covid-19 salgınında ikinci tepeyi yaşadığı Ekim-Aralık 2020 tarihlerinde, genel olarak hastanelerdeki ağır bakım doluluk oranları en yüksek yüzde 75-80’ler düzeyini görmüştü.
Yüzde 80’lerdeki doluluk oranı yaşanırken, hastaların ağır bakımlara ulaşma mühletinin çok uzadığı ve ağır bakımların tam dolduğu söz edilmişti.
Bu sayıların kimi bölge ve vilayetlerde yüzde 95’leri bulduğu saptanmıştı.
Fakat Türkiye’de 2018 yılı itibariyle toplam hasta yataklarının yüzde 21,65’i, ağır bakım yataklarının ise yüzde 41,93’ü özel hastanelerde bulunuyor.
Münasebetiyle ağır bakım yataklarında yüzde 66,5 doluluk, aslında kamu hastanelerindeki ağır bakım kapasitelerinin neredeyse dolduğunu söz ediyor.
Getty Imagesİzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Covid kısmı‘Kasım ayından daha beter haldeyiz‘
BBC Türkçe’ye konuşan Ağır Bakım Hemşireleri Derneği Lideri Ebru Kıraner ise hastanelerdeki yoğunluğun Kasım-Aralık periyoduna nazaran çok daha fazla olduğunu anlatıyor.
Pek çok hastanede yine ağır bakım yatağı sayılarının artırıldığını ve ameliyathanelerin ağır bakıma çevrildiği bilgisini veriyor.
Ağır bakım doluluğunun kritik düzeye ulaşmasının ise geçen hafta, “aniden” gerçekleştiğini ve bu istikametiyle salgında yaşanan ikinci tepe devrinden farklı olduğunu kaydediyor:
“Geçen hafta ağır bakımlar çok süratli bir biçimde bu hale geldi. İstanbul’da bir gün içerisinde bütün ağır bakımlar doldu ve ayrıyeten Türkiye’nin pek çok yerinden bize ulaşan hemşire meslektaşlarımız, ‘yatak sayısını artırıyoruz, ameliyathaneleri ağır bakıma çeviriyoruz’ demeye başladı.”
“İkinci dalga bu kadar süratli çarpmamıştı, ağır bakımların kritik düzeye ulaşması daha kademe kademe gerçekleşmişti. Bu sefer birden, çok süratli bir patlama yaşandı. Son bir haftadır Covid dışı hastalar için de ağır bakım yatağı bulmak neredeyse imkânsız hale geldi, bu bahiste çok bildirim alıyoruz.”
Türkiye toplam 39 bin 279 ağır bakım yatak sayısı ile OECD ülkeleri ortasında Almanya ve ABD ile birinci sıralarda yer alıyor.
