Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de bir hastada maymun çiçeği hastalığı tespit edildiğini, bağışıklık sistemi yetersizliği olan 37 yaşındaki hastanın tecrit edildiğini bildirdi. Türk Tabipleri Birliği, 21 Haziran’da maymun çiçeği hastalığına dair bilgi notunu tekrar paylaştı.
TTB’den yapılan açıklamada, “Elli yıldan uzun müddettir varlığı bilinen bir hastalık olmasına karşın, dünyada birinci kere bu kadar yaygınlaşarak birçok ülkede tespit edilen maymun çiçeği hastalığı; bildiğimiz özellikleriyle COVID-19 üzere süratle yayılan bir hastalık değildir. Fakat birinci sefer bu kadar yaygınlaşması; hastalığın ehemmiyetini gözardı etmememiz gerektiğini gösteriyor. Hastalığın birinci sefer saptandığı Afrika dışında da salgınların olması, global seviyede ehemmiyet verilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Farklı kıtalarda birçok ülkede tespit edilen hadiselerin ve bu hadiselerin nedeni olan virüslerin birbiriyle irtibatlı olup olmadığının şimdi gösterilememesi, birbirleriyle besbelli teması olmayan insanlarda maymun çiçeği tespit edilmesi; virüsün sessizce yayılıyor olabileceğini düşündürerek telaşa neden olmaktadır” denildi.
Açıklamada şu sözler kaydedildi:
“Çiçek aşısının sonlandırılması ile kontaklı olarak azalan nüfus bağışıklığı, maymun çiçeği hastalığının tekrar canlanması için bir neden olduğu düşünülmektedir. Beşerden beşere bulaşma mümkünlüğü sırf hane halkı üyeleri ortasında değil, hasta bireylere bakım sağlayanlar ortasında da bir telaş kaynağıdır.
Halbuki asıl telaş, halkta değil idarelerde olmalıdır. Covid-19 sürecini yönetemeyerek milyonlarca insanı kaybetmemize neden olan idare anlayışları, yeniden ölümcül bir hastalık olan maymun çiçeği hastalığı yayılırken de bize itimat vermemektedir. Dünyadaki hadiselerin ani artışının, maymun çiçeği virüsünün geçmişe nazaran daha kolay bulaşmasını sağlayan bir mutasyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını ve her bir maymun çiçeği hastalığı salgınının tek bir kökene kadar uzanıp uzanmadığını ortaya koyacak çalışmalar yapılmalıdır.
Tüm bunlara dayanarak maymun çiçeği hastalığının halk sıhhati açısından değeri hafife alınmamalıdır. Öncelikle Sıhhat Bakanlığı’na düşen misyonlar; riskli bireylerin belirlenerek bir aşılanma programının planlanması, Covid-19 salgınında başarısız olan sürveyans sisteminin yine gözden geçirilerek hazır hale getirilmesi, hasta bakımlarının daha evvelce çiçek aşısı ile bağışıklanmış daha az riskli bireyler tarafından yapılmasının sağlanması, kâfi ilaç temini için şartların oluşturulması, laboratuvar ve sıhhat kurumlarındaki çalışma ortamının yine düzenlenmesi için gerekli kuralların sağlanması, alınacak başka tedbirlerin belirlenmesi ve bir an evvel kamuoyu ile paylaşılması, panik yaratmadan halka ve sıhhat çalışanlarına yönelik eğitimlerin planlanmasıdır. Bütün sürecin, Türk Tabipleri Birliği (TTB) başta olmak üzere ilgili emek ve meslek örgütleriyle birlikte bilimsel ve şeffaf bir anlayışla yürütülmesi; Covid-19 salgınında onbinlerin kaybına neden olan yanlışların tekrar yapılmasını önleyerek, topluma da inanç verecektir.
İnsanın tabiatla kurduğu talana ve tahribata dayalı bağın zoonozların ortaya çıkışını kolaylaştırması; Covid-19, maymun çiçeği virüsü hastalığı üzere salgınların son olmayacağını bize göstermektedir. Bu hastalıkların ortaya çıkışının ve pandemilere neden olmasının önlenmesinin; fakat bu hastalıklara neden olan sistemle uğraş ederek olabileceğini tekrar vurguluyoruz.
ÖNEMLİ BİLGİLERE YER VERİLDİ
Maymun çiçeği hastalığına, poxviridae ailesindeki orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü neden olur.
Maymun çiçeği hastalığı; öncelikle Orta ve Batı Afrika’nın tropik yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve vakit zaman öbür kıtalarda da görülen bir viral zoonotik hastalıktır.
Maymun çiçeği hastalığı; genel olarak ateş, kızarıklık ve şişmiş lenf düğümleri ile kendini gösterir ve bir dizi tıbbi komplikasyona yol açabilir.
Maymun çiçeği hastalığı ekseriyetle iki ila dört hafta süren semptomların akabinde seyri duran bir hastalık olmasına karşın ağır olaylara dönüşebilir. Hakikaten son zamanlardaki vaka-ölüm oranı yüzde 3-6 civarındadır.
Maymun çiçeği hastalığı, enfekte bir kişi yahut hayvanla yakın temas yoluyla yahut virüs bulaşmış malzemeden insanlara bulaşabilir.
Maymun çiçeği hastalığı virüsü; bir şahıstan başkasına lezyonlar, beden sıvıları, teneffüs damlacıkları, yatak örtüsü ve gibisi kontamine gereçlerle yakın temas yoluyla bulaşabilir.
Maymun çiçeği hastalığının belirtileri çiçek hastalığına misal; fakat çiçek hastalığına nazaran hem daha az bulaşıcıdır hem de ondan daha az önemli hastalığa neden olur.
Çiçek hastalığını yok etme programı sırasında kullanılan aşılar da maymun çiçeği hastalığına karşı muhafaza sağlamıştır. Maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış yeni aşılar da geliştirilmiştir.
Çiçek hastalığı tedavisi için geliştirilen bir antiviral ilaç, maymun çiçeği hastalığı için de ruhsatlandırılmıştır.
