1900’lü yılların başında yaşanan ve milyonlarca insanın ölümüyle sonuçlanan İspanyol Gribi sonrasında karşılaştığımız en büyük pandemi olan Covid-19 sonrasında hiçbir şeyin eskisi üzere olmayacağı açıktır. İnsanlık tarihi boyunca köklü dönüşümlere neden olan global olaylardan sonuncusu olan Covid-19 pandemisi sonrasına her alanda ülkemizi hazırlamak için şimdiden çalışmalar yapılmalıdır.
Dayanışmayı temel alan, dezavantajlı toplum bölümlerini geride bırakmayan, karar alma süreçlerinde daha iştirakçi, çoğulcu ve cinsiyet eşitlikçi yapılar kurmak, “sıhhat, eğitim, barınma ve inançlı besine erişim” üzere en temel insan gereksinimlerini ve refahın adil paylaşımını önceleyen ekonomik ve siyasi sistem oluşturmak önümüzdeki en önemli sıkıntıdır. Şimdiki datalara göre dünyadaki aşıların toplamının yüzde 75’inin 10 ülkede birikmesi, 130 ülkede bir doz aşının dahi olmaması böylesine bir pandemi sürecinde bile global adaletsizliğin boyutunu gözler önüne sermektedir.
Ülkemizde de pandemi sonrasına dair yeni üretim bağlantıları, kent, sıhhat, eğitim, tarım ve etraf siyasetleri hazırlamamız gerekmektedir.
Türkiye nüfusunun yüzde 93’ünün kentlerde yaşadığından yola çıkarak özellikle metropol kentlerimizin tekrar planlanması, kentlerde nüfus yoğunluğunun düşürülmesi, kırsala dönüşün teşvik edilmesi yeni ekonomik model ve üretim alakaları planlamamızda yer almalıdır.
Dünyada besin fiyatlarının eksi yönde seyrettiği bir dönemde son 3 yıldır ülkemizde yaşanan “besin enflasyonu” pandemi sonrası neden kentlerden kırsala dönüşü sağlayıp tarım iktisadını hayata geçirmemiz gerektiğini ortaya koymaktadır.
YİNE KÖYKENT PROJESİ
Geçmişte, Bülent Ecevit döneminde başlatılan ve merhum Ecevit’in kendi projesi olan ve daha sonra farklı iktidarlar eliyle ne yazık ki yarım bırakılan Köykent Projesi pandemi sonrası dönemin planlanması için önemli bir referanstır. Günün şartlarına uyarlanacak ve bir devlet siyaseti haline getirilecek Köykent Projesi ile “sürdürülebilir tarım, kentleşme siyaseti, önleyici kapsamlı sıhhat hizmetleri, lokal kalkınma, iklim krizi, nitelikli eğitim, besin güvenliği, refahın adil dağılımı, teminatlı istihdam, endüstriyel tarım, kooperatifleşme ve ihracat” üzere başlıklarda ülkemiz ismine önemli atılım gerçekleştirilebilir.
Yenilenecek Köykent Projesi için TBMM’de öncelikle özel bir kanun çıkarılmalıdır. Bu kanunla birlikte DPT tekrar açılmalı, yine kurulacak DPT’de istihdam edilmek üzere özellikle son yıllarda akademik uzmanlaşma ve çalışma için yurtdışına gitmiş yetişmiş uzman gençlerimiz ülkeye davet edilmelidir. En ince detayına kadar alanında en düzgün takımlarca hazırlanmış planlar çerçevesinde bu proje bir devlet siyaseti olarak kamuoyuna açıklanmalıdır.
Büyük kentlerde üretim ve eğitim sürecinin dışında olan gençlerimizin bu proje ile kırsala dönmesini teşvik edecek yatırımlar kamu bütçesinde belirlenmelidir.
Köykent Projesi’nin başlaması için belirlenen alanlarda,
•Polatlı, Ceylanpınar, Elbistan, Akhisar üzere verimli tarım topraklarına sahip ilçelere “tarım kenti” statüsü verilmesi ve bu vilayetlere özel yatırım teşvik programlarının düzenlenmesi,
•Yol, su, elektrik, telefon, internet üzere kırsalda temel altyapı hizmetlerinin tamamlanması,
•Barınma, eğitim ve sıhhat üzere kamu hizmet ağının oluşturulması,
•Ziraî üretime uygun lakin tarım yapılmayan hazine topraklarının üretime açılması için gerekli düzenlemelerin yapılması,
•Yetiştiricilere hayvansal üretim için TİGEM’den proje bazlı hibeler, yem, ilaç, entegre tesis, besi çiftliği imali ve canlı hayvan dağıtımı üzere çalışmaların yapılması,
•Hibe, proje dayanağı, yatırım teşviki, uzun vadeli düşük faizli kredi üzere sübvansiyonlar ile ilgili finansman modellerinin geliştirilmesi,
•Etrafa hassas, iklim krizini dikkate alan sulama ve çağdaş üretim teknikleri için projeler hazırlanması,
•Doğal ve kültürel mirasa müdahale etmeyen yeni kuşak “ekolojik turizm” alanlarının yaratılması,
•Üretilecek eserin endüstriyel hale getirilip ihracata dahil edilmesi için fabrika üzere faaliyet alanlarının yapılması, “tarım organize sanayi bölgeleri”nin kurulması,
•2015’te açıladığımız Merkez Türkiye Projesi’nden yola çıkarak global bir lojistik merkez oluşturulması için entegre bir çalışma başlatılmalıdır.
Yaklaşık 5 milyon yurttaşımızın istihdamını hedefleyen bu proje ile kentlerimizdeki nüfus yoğunluklarının azaltılabileceği üzere kentten köye bilakis göç başlatılacak, Türkiye bölgesel ve global manada model olacak ve milyonlarca dolar katma bedel yaratacak bir projeyi hayata geçirmiş olacaktır.
Gıda, BM’nin siyasetlerinde da daima vurguladığı üzere dünyada artık “stratejik ürün” kapsamındadır. Yenilenen Köykent Projesi, ülkemizde de önemli boyutlara ulaşan “besin yoksulluğu”nun önlenmesine ve dünyanın en önemli gıda üreticisi pozisyonuna yükselmemiz, ülkemizin bölgede ve memleketler arası arenada güçlenmesine neden olacaktır.
GÜRSEL EROL
CHP ELAZIĞ MİLLETVEKİLİ
