Uzman Psikolog Merve Sarsmaz imtihan korkusu ve bu telaşla başa çıkılması için yapılabilecekler ile ilgili bilgi verdi. Sarsmaz, imtihan tasasının, kişinin gerçek dışı olumsuz fikirlerinin artmasına neden olan böylelikle bedensel duyumları artırarak dikkat dağıtan, verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin tesirli biçimde kullanılmasını zorlaştıran bir uyarılma durumu olduğunu söyledi.
Sınav telaşının ailenin beklentisi, baskı seviyesi, kıyaslama ve eleştirel davranışlardan kaynaklanabileceğini söz eden Sarsmaz, “Sınav derdi kişinin imtihana yüklediği manadan da kaynaklanabilir. Unutulmaması gereken en değerli şey, imtihanın sizin ‘kim’ olduğunuzu ölçmediği ve değiştiremeyeceği gerçeğidir. İmtihan derdi yaşayanların, çarpıntı, ateş basması, nefes darlığı, titreme, mide ağrısı üzere fizikî meselelerin yanı sıra; gerçek dışı düşünme, duygulanım dalgalanmalarıyla baş etmekte zorluk ve yetersizlik hissi üzere ruhsal yansımaları olabilir. İmtihan tasası yaşayan öğrencilerin, zihinlerinden geçen dertli ve gerçek dışı kanılara gerçekçi ve çok taraflı yanıtlar vermesi, yaşadıkları tecrübelerden ispatlar sunması yani seçeneklerini genişletmesi bu fikirlerle baş etmeyi kolaylaştırmaktadır” diye konuştu.
YAPILACAKLARI SIRALADI
Kaygıyı bastırmak yerine, onu kabul edip tanımanın ve imtihan sırasında denetimin kişinin kendisinde olduğunu hatırlatmasının değerli olduğunu vurgulayan Sarsmaz, imtihan derdiyle baş etmek için yapılacakları şu biçimde sıraladı:
“Tüm rutinleri muhafazaya ve alışkanlıkların dışına çıkmamaya çalışmalı, imtihandan evvel kesinlikle imtihan yeri ziyaret edilmeli, imtihandan iki gün evvel çalışmaya son verilmeli, imtihan öncesi son günler rahat geçirilmelidir. İmtihana giriş dokümanları evvelki günlerden hazırlanmalı, imtihan öncesi bedensel ve zihinsel yorucu aktivitelerden uzaklaşılmalı, imtihan gecesi yeterli uyunmalı ve bunun için uykudan evvel gevşetici uygulamalar yapılmalıdır. İmtihana girecek çocuklarımız imtihan günü kahvaltı rutinini değiştirmemeli, imtihan günü rahat kıyafetler tercih etmeli, imtihan yerine gitmek için yola erken çıkmalı. İmtihan anında derdin bedensel belirtilerini rahatlatmak için ise yavaş ve derin nefesler almalı, imtihan anında yaşanabilecek dikkat dağınıklığında birkaç saniyelik küçük molalar vererek dikkati yine toparlamaya çalışılmalıdır.”
Deneme imtihanlarında kullanılan sistemin dışına çıkılmadan birebir sistem ve soru çözme nizamının sürdürülmesi gerektiğini belirten Sarsmaz, “Çözülemeyen sorular fazla vakit kaybedilmeden işaretlenerek yeni bir soruya geçilmeli ve vakit kalırsa tekrar o soruya dönülmeli. Vakit kaybı ve kaydırma riskine karşı evvel soru kitapçığı, çabucak akabinde da yanıt kâğıdı işaretlenmeli. Ayrıyeten imtihana gidişi merasim merasimine dönüştürmemek korkunun artmaması için değerli adımlardan bir tanesi olarak sıralanabilir” sözlerini kullandı.
AİLELERİN YAKLAŞIMI NASIL OLMALI?
Sarsmaz, ailelerin sonların farkında olarak davranması ve imtihanı yüceltmemesi gerektiğini kaydederek, “Aileler çocuklarıyla olan irtibatı artırıp his ve kanılarını paylaşabilecekleri uygun ortamı yaratmalılar. Ayrıyeten, çocuklarına karşı empati duymalı ve onları desteklemeliler. Ailelerin, kıyaslama ve tenkitten kaçınmaları, olumlu geri bildirimler vermeleri, şartsız sevgi ortamı oluşturmaları ve beklenti seviyelerini gerçekçi sonlarda tutmaları gerekmektedir” diye konuştu.
