Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğin ardından, illerde 50 milyon TL’nin üzerindeki vergi borçlularını ifşa eden listeler peş peşe yayınlanmaya başladı. Bu listenin kamuoyunun yakından tanıdığı, hatta geçmişte büyük dolandırıcılık olaylarıyla gündeme gelmiş isimleri içermesi büyük yankı uyandırdı.
Açıklanan borç tutarlarının milyarlarca lirayı bulması, ülkenin mali disiplin ve vergi tahsilatı konusundaki mücadelesinin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi. GİB’in bu şeffaflık adımı, vergisini düzenli ödeyen mükellefler nezdinde olumlu karşılansa da, borçluların kimlikleri ve faaliyet alanları şaşkınlık yarattı.
Milyarlarca Lirayı Bulan Borç Tutarları ile Vergi Yüzsüzleri Kamuoyunun Gündeminde
Vergi dairelerinin girişlerine asılan ve kamuoyunda “vergi yüzsüzleri” olarak adlandırılan bu listeler, dudak uçuklatan borç tutarlarıyla dikkatleri üzerine çekti. Listede yer alan bazı şirket ve şahısların toplam borçlarının milyarlarca liraya ulaşması, vergi mevzuatına uyum ve devletin alacaklarının tahsili meselesinin ne kadar hayati olduğunu gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı, yasal tebliğ gereği bu borçları ifşa ederek, mükellefler arasında adaletin sağlanmasına yönelik kararlılığını sergilemiş oldu. Bu ifşaat, aynı zamanda vergi kaçakçılığı ve borç birikimi konularında caydırıcılığı artırmayı hedefleyen önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Çiftlik Bank Dolandırıcısı Mehmet Aydın’ın Şirketleri Listede Yer Aldı
Kamuoyunun “Tosuncuk” lakabıyla tanıdığı, Çiftlik Bank sistemi üzerinden on binlerce vatandaşı dolandırarak büyük bir mağduriyet zinciri yaratan Mehmet Aydın’ın şirketleri de yüksek vergi borçlarıyla listede yer aldı. Dolandırıcılık suçlamasıyla hapse giren Aydın’ın kayyum atanan şirketi Fame Game, 750 milyon TL vergi borcuyla listede kendine yer bulurken, bir diğer şirketi olan Çiftlik Bilgi İşlem de 626 milyon TL’lik borçla üçüncü sıraya oturdu. Bu durum, yasa dışı yollarla elde edilen gelirlerin dahi devlete karşı vergi yükümlülüğü doğurduğunu ve bu borçların tahsilat sürecinin devam ettiğini gösteriyor. Uzun bir süre yurt dışında lüks bir hayat sürdükten sonra Türkiye’ye iade edilen ve 45 bin yılı aşkın hapis cezasına çarptırılan Mehmet Aydın’ın şirketlerinin bu borçları, kamuoyu vicdanında ayrı bir sorgulama konusu yarattı.
Mağdurlara Borçları Ödeme Taahhüdü Veren Mehmet Aydın’ın Pazarlık Girişimleri
Hapishane sürecinde gündeme gelen bir diğer gelişme ise Mehmet Aydın’ın, Çiftlik Bank mağdurlarına gönderdiği iddia edilen mektuplar oldu. Aydın, bu mektuplarda Uruguay ve Paraguay’da kurulu Bitcoin tesislerinin hâlâ faaliyette olduğunu öne sürerek, ev hapsi gibi bir imkan sağlanması durumunda tüm borçlarını ödeyeceğini dile getirmişti. Bu pazarlık girişimi, mağdurlar ve kamuoyu nezdinde şüpheli ve tepki çeken bir adım olarak değerlendirilmişti. Şahsın şirketlerinin ifşa edilen devasa vergi borçları, bu taahhütlerin ne kadar gerçekçi ve güvenilir olduğu konusunda yeni tartışmaların fitilini ateşledi. Vergi borcunun yanında mağdurların zararlarının tazmin edilmesi meselesi, hukuki süreçlerin en önemli başlıklarından biri olmaya devam ediyor.
Yüksek Borçlu Mükelleflerin Açıklanması ve Yasal Dayanağı
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu listeleri yayımlamasının temel dayanağı, Resmi Gazete’de Eylül ayında yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Bu tebliğ, Türkiye genelinde 50 milyon TL’nin üzerinde vergi borcu bulunan mükelleflerin ifşa edilmesini zorunlu kılıyor. Geçtiğimiz yıllarda da benzer listeler yayımlanmış, ancak borç limiti daha düşük tutulmuştu. Bu yıl limitin 50 milyon TL’ye yükseltilmesine rağmen listedeki isimlerin çeşitliliği ve borç miktarlarının büyüklüğü, vergi tahsilatı konusundaki sıkıntıların boyutunu ortaya koyuyor. GİB, il defterdarlıkları aracılığıyla bu bilgileri kamuoyuyla paylaşarak vergi bilincini artırmayı ve mali şeffaflığı pekiştirmeyi amaçlıyor.
Listenin Zirvesinde Kayyum Atanan Şirketler ve Diğer Tanıdık İsimler
Vergi yüzsüzleri listesinin en tepesinde, hakkında soruşturma yürütülen ve kayyum atanan Can Holding’in şirketleri bulunuyor. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “suç işlemek amacıyla örgüt kurma”, “nitelikli dolandırıcılık” gibi suçlardan el koyduğu Can Holding’e bağlı şirketlerden TURKTAB Tütün Mamulleri’nin tek başına 4 milyar TL’lik, TURKTAB Toptan Tütün şirketinin ise 1 milyar 344 milyon TL’lik vergi borcu bulunuyor.
Ayrıca, TMSF tarafından el konulan Doğa Koleji’nin bağlı olduğu Arı Bilim İnovasyon Eğitim Hizmetleri A.Ş.’nin 625,4 milyon TL’lik borcu da dikkat çekiyor. Listenin bir diğer tanıdık kısmı ise Uzan Ailesi ve şirketlerine ayrılmış durumda. Cem Uzan ve Kemal Uzan’ın yanı sıra İmar Bankası şubelerinin de yer aldığı listede, sadece Cem Uzan’ın 1 milyar TL’den fazla vergi borcu olduğu belirtiliyor. Bu isimler ve şirketler, geçmişten bu yana devam eden mali ve hukuki sorunların bir yansıması olarak listede yer alıyor.
FETÖ Firarileri ve Bazı Yerel Yönetimler de Listede
Vergi borçluları listesi, yalnızca ticari şirketler ve dolandırıcılık zanlılarıyla sınırlı kalmadı. 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında firar eden FETÖ/PDY üyeleri de listede yer alıyor. Eski Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı, Hamit Bilici, Feza Gazetecilik ortaklarından Mehmet Akif Afşar ve Kaynak Holding ortaklarından Hamit Çiçek gibi isimler, yüksek vergi borçlarıyla kamuoyuna duyurulanlar arasında bulunuyor.
Şaşırtıcı bir şekilde, bazı belediyeler ve onlara bağlı iştirak şirketler de bu listede yer aldı. Beşiktaş, Esenyurt, Şişli, Başakşehir ve Sarıyer belediyeleri gibi yerel yönetimlerin borçlu listesine girmesi, kamu kurumlarının mali disiplinleri hakkında da soru işaretleri yarattı. Bu durum, sadece özel sektörün değil, aynı zamanda kamu kuruluşlarının da vergi yükümlülüklerini yerine getirme konusunda karşılaştığı zorlukları veya yönetimsel eksiklikleri gözler önüne seriyor.
Borçlu Listelerinin Erişilebilirliği ve İfşaatın Kapsamı
Açıklanan isimler, listeler halinde hazırlanarak Türkiye genelindeki tüm vergi dairelerinde herkesin görebileceği şekilde panolara asıldı. Vergi borçlularının ifşası, sadece fiziki ortamlarda kalmayacak. Sabah gazetesinin haberine göre, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) internet sitesinde de bu mükelleflere ait bilgileri içeren listelerin dijital ortamda yayımlanması planlanıyor. Bu sayede, kamuoyu bu bilgilere çok daha kolay ve yaygın bir şekilde erişebilecek, bu da şeffaflık ilkesinin gereği olarak değerlendiriliyor. Yüksek vergi borçlularının bu şekilde kamuoyu önünde duyurulması, hem tahsilat sürecini hızlandırma hem de vergi ahlakını güçlendirme yolunda atılmış kritik bir adım olarak görülüyor.
